Yannick Jozefzoon speelt de zondebok

interview ssba-salon

Yannick Jozefzoon speelt de zondebok

Yannick Jozefzoon speelt de zondebok

In Voor Mijn Kinderen speelt Yannick Jozefzoon een gevaarlijk spel. De voorstelling over strijd, vooroordelen en vervagende grenzen schuurt en spiegelt. Met de scherpe monoloog, geschreven door Koos Terpstra, laat hij zijn publiek beduusd achter.

Door Tessa Bouwmeester

YANNICK JOZEFZOON

De voorstelling is een totaal ander geluid dan je gewend bent in het theaterlandschap. Als je het hebt over racisme en discriminatie, wordt vaak maar een kant belicht: de slachtofferrol. ‘Kijk hoe zielig ik ben’, ‘kijk hoe fokt op het voor ons is’, dat soort dingen. Deze voorstelling is het tegenovergestelde, voornamelijk door de tekst. Als je weet dat de voorstelling over discriminatie en racisme gaat, heb je vast al een idee wat er dan gezegd zou kunnen worden: dat het lastig is, dat het niet eerlijk is, dat we gelijk behandeld moeten worden. Maar precies dat wordt dus niet gezegd. Zo spelen we constant met de perceptie van het publiek: er wordt A gezegd en uiteindelijk is het B. Eigenlijk is de kijker hierdoor voornamelijk in gesprek met zichzelf. Ik ben gewoon een verhaal aan het vertellen, en omdat ik dat vertel ben ik een spiegelfiguur. Dat maakt de voorstelling anders.

Foto: Casper Koster

“Toen de schrijver de tekst aan me voorlegde, dacht ik: WTF is dit? Ik werd helemaal gek.”

Koos Terpstra maakte de tekst nadat hij mij interviewde. We hebben heel lang over de thematiek gesproken en gezocht naar een manier om de kijker schaakmat te kunnen zetten. Toen Koos de tekst aan me voorlegde, dacht ik: ‘WTF is dit?’ Ik werd helemaal gek. Ik dacht: ik ga dit niet spelen. Het was gewoon te heftig. Het kwam dichtbij door het schijnbare gebrek aan theatrale vorm. Het voelde alsof ik gewoon aan het praten was en niet aan het spelen. De eerste twee dagen nam ik al die dingen mee naar huis. Natuurlijk speel ik wel, maar ben ik het of ben ik het niet? Het is twisted, een brainfuck.

Vond je het spannend om deze voorstelling te maken?

Ik vond het extra spannend omdat er bepaalde dingen gezegd worden die aanstootgevend zouden kunnen zijn. Maar aan de andere kant dacht ik, fok it man, schijt. Ik ga het gewoon doen, vol erin. Het is theater, het is een verhaal. Dit doen we om mensen iets te vertellen. Zodra het op papier staat en ik speel het, is het gewoon een tekst en dan denk ik: ‘jullie doen er maar mee wat jullie willen.’ Als acteur wil je altijd leuk gevonden worden, maar met deze voorstelling is dit allesbehalve het geval. Mensen denken soms echt: ‘What de fak zegt deze guy, kan hij niet even zijn bek houden?’. Je voelt echt die transitie tijdens de voorstelling bij het publiek. In het begin lachen ze nog een beetje mee, maar later betrekken die gezichten en zie je ze denken: ‘Wat gebeurt hier?!’. Als je dat ziet gebeuren, weet je dat je op de goede weg zit.

Hoe is het om zelf al die vooroordelen te moeten dragen?

Mensen associëren alles wat is zeg op het podium gelijk met mij. Als acteur ben je daarom nu eenmaal vaak de zondebok. Ze hebben het over je, hebben iets aan te merken of projecteren van alles op jou. Wat ze niet zien is dat ik slechts een spiegelfiguur ben. Omdat ik me zo kwetsbaar opstel, kan jij ook naar jezelf kijken. Daarom ben ik er ook heel pragmatisch in: ik kom, ik speel die voorstelling en zet er een punt achter.

Ikzelf ben ook gewoon moe van het lezen van dingen die over kleur en racisme gaan. Ik scroll door. Eigenlijk is het allemaal al gezegd, het is uitgekauwd. Daarom is deze voorstelling belangrijk. Alles wat je al over dit onderwerp weet, wordt door deze voorstelling op losse schroeven gezet. Dat is wat theater moet zijn: die goede vriend die je ook durft te zeggen dat je soms even niet zo leuk bent. Dat ben ik nu, sommigen zien me als terrorist door dit, sommige zien me als actievoerder. Eigenlijk boeit dat me niet.

Foto: Jean van Lingen

Voor mijn Kinderen is te zien in o.a.: 

Do. 1 Dec.   Haarlem                  Toneelschuur
Vr. 2 Dec.    Amsterdam            Bijlmer Parktheater
Za. 3 Dec.   Amsterdam             Podium Mozaïek
Zo. 4 Dec.   Utrecht                    Stadsschouwburg Utrecht
Ma. 5 Dec.  Amsterdam             De Meervaart

Door Tessa Bouwmeester op 28/11/2016

Tessa Bouwmeester studeerde af als Cultureel Antropologe. Het lezen van de mens en zijn uitingen is haar grootste en dierbaarste fascinatie.