Kan je iets vertellen over Geen tijd te verliezen, de voorstelling die je aan het maken bent voor Likeminds bedankt?
De voorstelling gaat over dementie. We kijken vaak naar dementie (maar ook bijvoorbeeld naar psychoses en andere stoornissen) puur als een ziekte, iets waar we als samenleving ver van moeten blijven. Ik vind dat jammer. Mensen met dementie zijn niet winstgevend, ze draaien niet meer mee in de kapitalistische draaimolen. Maar misschien kunnen we juist iets leren van het perspectief dat mensen met dementie hebben; het vertelt ons iets over onze eigen, zogenaamd ‘gezonde’ manier van kijken En daarom wilde ik daar onderzoek naar doen. Onderzoeken of er ook schoonheid of wijsheid of iets anders uit dat perspectief voort kan komen.

En als het gaat over dementie, dan gaat het ook over de manier waarop we naar tijd kijken, hoe we tijd beleven. Ik denk dat we tegenwoordig best een bekrompen of beperkte opvatting hebben van wat tijd is. Misschien kunnen we dat een beetje oprekken.

Waar is de inspiratie vandaan gekomen?
Mijn opa heeft dementie en er wordt heel voorzichtig mee omgegaan in mijn familie. Hij wordt afgeschermd. Hij weet het zelf wel maar er wordt niet echt over gesproken. En als er ergens niet over gesproken wordt, dan vind het juist interessant om dat te onderzoeken. Ik ken mijn opa ook niet heel goed, denk ik, dus misschien is het ook een manier van toenadering zoeken.

Ik ben met hem gaan praten en heb interviews afgelegd. Ik heb ook foto’s gemaakt in het huis om die wereld van hem iets beter te leren kennen, en de dingen waar hij nu nog veel mee bezig is. Toen zag ik ook dat er momenten zijn in de tijd die niet alleen voor hem groot zijn, maar ook voor anderen. Bijvoorbeeld oorlog; veel oude mensen praten over de Tweede Wereldoorlog. Dat zijn de punten in de geschiedenis die voor iedereen over het algemeen heel veel waarde hebben en dus ook bij een individu blijven hangen.

Kan je iets vertellen over de vorm?
Het zit ergens tussen installatie en performance in, een installatie-performance. En het is (lachend) een soort dementie-onderzoeks-lab. Ik ben nu nog aan het onderzoeken of de tekst zich live gaat afspelen of dat het audio wordt. Ik heb al een try-out gedaan in Bellevue en daar was de tekst live. Nu wil ik onderzoeken of er meer ruimte ontstaat voor andere dingen op de vloer als de tekst in audio zit. Ik denk dat zoiets abstracts als ‘tijd’, ‘dementie’ of ‘een ander perspectief’, die woorden, dat moet je onderzoeken op zoveel mogelijk manieren. Met beeld, met geluid, beweging. Vanuit al die hoeken. Omdat het zulke abstracte dingen zijn, probeer ik ze juist tastbaar te maken. Ik probeer op zoveel mogelijk manieren te verbeelden en te verklinken hoe dat perspectief zou kunnen zijn.

Dus als ik het goed begrijp, gaat deze voorstelling niet zozeer over hoe het is om dementie te hebben, maar over de inzichten die het perspectief dat iemand met dementie op de werkelijkheid heeft, ons kan bieden?
Wat het publiek gaat zien is een poging van mij – iemand die dat perspectief niet heeft – om dat te begrijpen. Ik denk dat de voorstelling ook veel zegt over het perspectief dat wij, mensen die ‘in de tijd staan’, hebben. Het perspectief dat als vanzelfsprekend wordt ervaren.

Ik denk niet dat ik over een ander perspectief kan praten zonder allereerst dat van  mezelf te onderzoeken. Het een bestaat bij de gratie van het ander Als je het hebt over dementie, dan heb je het al snel over dingen verliezen, kwijtraken. Er is een gedicht van Elizabeth Bishop waarvan de eerste zin is: “the art of losing isn’t hard to master”. Dat gaat over hoe je het verliezen van dingen in het leven zou moeten omarmen. Want het gebeurt elke dag, op kleine en grote manieren. Dat is eigenlijk ook waar de voorstelling over gaat en de mogelijke schoonheid daarvan.

Steff Geelen (1995) is schrijver / performer, direct / associatief, man / vrouw. Daarom onderzoekt Steff altijd op poëtische wijze ’the inbetween’, wat vlees noch vis is. Steff is sinds 2016 betrokken als spoken word artiest bij Poetry Circle Nowhere en volgde de vooropleiding voor jonge theatermakers bij Likeminds – De Factory.